Faiz Hesaplama: Paranızı Büyütmenin Matematiği
Faiz, ekonominin temel yapı taşlarından biridir ve hem borç alanlar hem de tasarruf sahipleri için kritik bir kavramdır. Birikimlerinizi değerlendirmek için vadeli mevduat hesabına yatırdığınızda kazandığınız getiriden, bir kredi kullandığınızda ödediğiniz ek maliyete kadar faiz, finansal kararlarımızın merkezinde yer alır. Bu getiriyi veya maliyeti doğru hesaplamak, paranızı yönetme ve finansal hedeflerinize ulaşma konusunda size güç verir.
Dijital Hesaplama olarak sunduğumuz faiz hesaplama aracı, bu karmaşık süreci sizin için basitleştirir. İster vadeli mevduatınızın net getirisini merak ediyor olun, ister farklı yatırım senaryolarını karşılaştırmak isteyin, aracımızla basit ve bileşik faiz hesaplamalarını saniyeler içinde yapabilirsiniz. Anaparanızı, faiz oranını ve vade süresini girerek potansiyel kazancınızı net bir şekilde görün.
Mevduat Faizi Nasıl Hesaplanır?
Vadeli mevduat hesabınızın vade sonu net getirisini 3 basit adımda anında öğrenin:
- Adım 1: Anapara ve Vade Girin: Yatırmak istediğiniz ana para tutarını ve paranın ne kadar süre vadede kalacağını (gün olarak) girin.
- Adım 2: Yıllık Faiz Oranını Yazın: Bankanızın size sunduğu yıllık brüt mevduat faiz oranını (%) ilgili alana yazın.
- Adım 3: Net Kazancı Görün: Aracımız, stopaj (vergi) kesintisini düştükten sonra elde edeceğiniz net faiz getirisini ve vade sonu toplam paranızı sizin için anında hesaplayacaktır.
Basit Faiz ve Bileşik Faiz: Temel Fark Nedir?
Faiz hesaplamalarında en sık karşılaşılan iki temel kavram basit ve bileşik faizdir. Aralarındaki farkı anlamak, özellikle uzun vadeli yatırımlarda getiri potansiyelinizi doğru değerlendirmeniz açısından hayati önem taşır.
Basit Faiz Nedir?
Basit faiz, en temel faiz hesaplama yöntemidir. Bu yöntemde faiz, vade süresi boyunca sadece başlangıçtaki anapara üzerinden hesaplanır. Her dönem kazanılan faiz, anaparaya eklenmez ve bir sonraki dönemde faiz getirisi sağlamaz. Formülü oldukça basittir:
Faiz Getirisi = Anapara × Faiz Oranı × Vade Süresi
Örneğin, yıllık %40 faizle 10.000 TL'yi 2 yıllığına basit faize yatırırsanız, her yıl 4.000 TL kazanırsınız. İki yılın sonunda toplam faiz geliriniz 8.000 TL olur. Bu yöntem genellikle kısa vadeli kredilerde veya basit finansal işlemlerde kullanılır.
Bileşik Faiz Nedir?
Albert Einstein'ın "dünyanın sekizinci harikası" olarak tanımladığı bileşik faiz, "faizin de faiz kazanması" prensibine dayanır. Her dönemin sonunda kazanılan faiz, anaparaya eklenir. Bir sonraki dönemin faizi, bu yeni ve daha büyük anapara üzerinden hesaplanır. Bu döngü, paranın zaman içinde katlanarak büyümesini sağlar.
Aynı örnekle devam edelim: Yıllık %40 bileşik faizle 10.000 TL yatırdığınızda:
- 1. Yıl Sonu: 10.000 TL'nin %40'ı olan 4.000 TL faiz kazanırsınız. Yeni anaparanız 14.000 TL olur.
- 2. Yıl Sonu: Faiz, 14.000 TL üzerinden hesaplanır. 14.000 TL'nin %40'ı olan 5.600 TL faiz kazanırsınız.
İki yılın sonunda toplam faiz geliriniz 4.000 + 5.600 = 9.600 TL olur. Bu, basit faize göre 1.600 TL daha fazla getiri demektir. Vade uzadıkça, bileşik faizin yarattığı bu fark geometrik olarak artar.
Mevduat Faizi ve Stopaj (Vergi) Kesintisi
Türkiye'de bankalara yatırılan vadeli mevduatlardan elde edilen faiz geliri, vergiye tabidir. Bu vergi, "stopaj" olarak adlandırılır ve banka tarafından faiz ödemesi yapılırken kaynaktan kesilerek devlete ödenir. Stopaj oranı, mevduatın vadesine göre değişik gösterir:
- 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplar için: %5
- 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplar için: %3
- 1 yıldan uzun vadeli hesaplar için: %0
Bu oranlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından dönemsel olarak değiştirilebilir. Faiz hesaplama aracımız, bu güncel stopaj oranlarını otomatik olarak uygular ve size net kazancınızı gösterir.
Faiz Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Basit faiz ile bileşik faiz arasındaki fark nedir?
Basit faiz, yalnızca başlangıçtaki anapara üzerinden hesaplanan faizdir. Bileşik faiz ise her dönem sonunda kazanılan faizin anaparaya eklenmesi ve bir sonraki dönemde bu yeni toplam üzerinden faiz kazanılmasıdır. Bu nedenle bileşik faiz, "faizin faizi" olarak bilinir ve özellikle uzun vadede daha yüksek getiri sağlar.
Mevduat faizi gelirinden ne kadar vergi (stopaj) kesilir?
Vadeli mevduat faiz gelirlerinden alınan vergiye stopaj denir. Bu oran, vadenin uzunluğuna göre değişir. Genellikle 6 aya kadar olan vadelerde %5, 1 yıla kadar olan vadelerde %3 ve 1 yıldan uzun vadelerde %0 stopaj kesintisi uygulanır. Bu oranlar yasal düzenlemelerle değişebilir.
En yüksek faizi hangi banka veriyor?
Bankaların mevduat faiz oranları, Merkez Bankası'nın politikalarına, bankanın kendi likidite ihtiyacına ve piyasa koşullarına göre sürekli olarak değişir. En güncel ve en yüksek faiz oranını bulmak için farklı bankaların web sitelerini düzenli olarak kontrol etmek veya finansal karşılaştırma sitelerinden yararlanmak en doğru yöntemdir.
Günlük faiz nasıl hesaplanır?
Günlük brüt faiz getirisi, (Anapara × Yıllık Faiz Oranı / 100) / 365 formülüyle bulunur. Aracımız, vadeyi gün olarak girdiğinizde bu hesaplamayı sizin için otomatik olarak yapar ve stopaj kesintisini de düşerek net kazancı gösterir.
Faiz hesaplama aracınız ne kadar güvenilir?
Hesaplama aracımız, güncel mevduat faiz formüllerini ve yasal stopaj oranlarını kullanır. Basit ve bileşik faiz hesaplamaları matematiksel olarak doğrudur. Ancak bankaların uyguladığı özel koşulları (kampanya oranları, minimum tutarlar vb.) da dikkate almanızı öneririz.
Hangi durumlarda bileşik faizi tercih etmeliyim?
Bileşik faiz, özellikle uzun vadeli yatırımlarda önemli avantaj sağlar. Eğer yatırım süreniz 1 yıldan uzunsa ve faizlerinizi tekrar yatırım yapma imkanınız varsa, bileşik faiz seçeneğini tercih etmelisiniz. Kısa vadeli yatırımlarda fark minimal olabilir, ancak uzun vadede katlanarak artar.